 |
| Ritüelden Drama: Kerbelâ-Muharrem-Taziye |
Metin And, 1927’de
İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi’ni (1946), İstanbul Üniversitesi Hukuk
Fakültesi’ni (1950) bitirdi. Bir süre İngiltere’de ve Almanya’da bulundu. Yurda
döndükten sonra bir yandan da müzik, bale, opera, tiyatro ve edebiyat
konularında yazılar yazmaya başladı. Rockefeller Vakfı’nın bursuyla bale, opera
ve tiyatro eğitimi için New York’a gitti. Kuruluşundan itibaren Ankara
Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tiyatro Bölümü’nde otuz yılı aşkın
bir süre öğretim görevlisi, öğretim üyesi olarak çalıştı ve 1994’te emekli
oldu. Geleneksel Türk tiyatrosunun kökenleri, etkileşimleri ve kültürel
boyutları üzerinde uzmanlaştı. Karşılaştırmalı tiyatro araştırmalarının
öncülerinden biri oldu. Bazıları yabancı dillerde olmak üzere 54 kitap, 1500
kadar bilimsel inceleme, tanıtma, eleştiri yazısı ve ansiklopedi maddesi kaleme
aldı. Metin And, 2008’de Ankara’da öldü.
Metin And, bir sanat tarihçisi olarak Muharrem ayında Hz.
Hüseyin’i anmak için düzenlenen matem meclisleriyle ve minyatürlü maktel yazmalarıyla ilgilendi ve bu konuda makaleler yazdı. And’ın Şiîlik
araştırmalarıyla ilişkilendirilebilecek çalışmaları şunlardır:
“Dramatik Köylü
Oyunları Açısından Muharrem, Aşure, Taziye”, Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 6,
1975, 49-83.
“İslâm Folklorunda Muharrem ve Taziye”, Türk Folkloru
Araştırmaları Yıllığı, 2, 1976, s. 1-25.
“Sanat ve Kerbelâ”, Milliyet Sanat Dergisi, 289, 1978, s.
10-12.
“Muharrem Törenleri ve Sanat”, Milliyet Sanat Dergisi,
303, 1978, s. 9-11.
“Çağcıl Tiyatroya Geleneksel Bir Kaynak: Taziye”, Türk
Tiyatrosu, 422, 1976, s. 55-60.
“İslâm’da Tragedya Kahramanı”, Ulusal Kültür, 2, 1978, s.
147-171.
“Eski Edebiyatımızda Yarı Dramatik Bir Tür Maktel ve
Minyatürlü Maktel Yazmaları”, Türkiyemiz, 61, 1990, s. 4-15.
“The Muharrem
Observances in Anatolian Turkey”, Taziyeh: Ritual Drama in Iran, Ed. Peter J.
Chelkowski, New York 1979.
“On İki İmam ve Şia Mitologyası”, Minyatürlerle
Osmanlı-İslâm Mitologyası, İstanbul 1998.
Ritüelden Drama: Kerbelâ-Muharrem-Taziye, İstanbul 2002.
Ertuğrul Ertekin
Ertuğrul Ertekin