Kitap Tanıtımı: Müseyyebname: Kerbelâ’nın İntikamı

Müseyyeb Gazi Destanı, Kerbelâ Olayı’ndan sonraki gelişmeleri konu edinir. Destanın kahramanı Müseyyeb Gazi’dir. Hayatı hakkında bilgi bulunmayan Müseyyeb Gazi’nin Hz. Hüseyin’in intikamı için çalışan beş kişiden biri olan Müseyyeb b. Necebe el-Fezarî olması ihtimali üzerinde durulmuştur.[1] Fuzulî de Hadîkatü’s-Su'ada’da Müseyyeb b. Kaka Huzaî adında bir intikamcıdan söz etmektedir.[2]

Destanda Müseyyeb Gazi, Hz. Hasan’ın ve Hz. Hüseyin’in intikamını alarak İmam Zeynelabidin’in halife olmasını sağlar; ancak ihanet ve firenklerle yapılan ittifak yüzünden hilafet tekrar Yezid tarafına geçer. Bu zor durumdan ancak Ebu Müslim sayesinde kurtuluş sağlanır. 

Müseyyeb Gazi’den bahseden en eski kaynağın Saltukname olduğu tespit edilmiştir. Destandaki tarihî olaylar göz önüne alındığında, Hz. Ali Destanı ve Hz. Hamza Destanı’ndan sonra, Ebu Müslim Destanı’ndan önce yazıldığı anlaşılmaktadır. Müellifi bilinmeyen destanın hicrî IX. yüzyılın başlarında kaleme alındığı tahmin edilmektedir. 

Müseyyebname ilk defa Emrullah Eraslan tarafından günümüz Türkçesine aktarılarak yayımlanmıştır (Müseyib Gazi Kerbelâ’nın İntikamı, İstanbul 1993). 

Mehmet Dursun Erdem de eserin çeviri yazısını ve tıpkıbasımını yayımlamıştır (Müseyyeb-name, Ankara, 2007). Bu çeviri yazıyı esas alan Necati Demir metni bir kez daha günümüz Türkçesine aktararak yayımlamıştır (Müseyyeb Gazi Destanı - Kerbelâ’nın İntikamı, Ankara 2007).

Ertuğrul Ertekin

---

[1] bkz. Muhammed b. Cerir et-Taberî, Tarihü’l-Ümemi ve’l-Müluk, tahkik: Muhammed Ebulfazl İbrahim, Beyrut kamerî 1387, c. 5, s. 563; Belazurî, Ensabü’l-eşraf, tahkik: Süheyl Zekkar-Riyad Zirikli, Beyrut 1417, c. 13, s. 180-185; İbn Sad, Tabakatü’l-Kübra, tahkik: Muhammed Abdülkadir Ata, Beyrut 1410, c. 6, s. 241. 
[2] bkz. Fuzulî, Hadikatü’s-Suada, neşr: Şeyma Güngör, Ankara 1987, s. 81, 114.