14 Ekim 2014 Salı

Kitap Tanıtımı: Allame Eminî, el-Gadir fî’l-Kitab ve’s-sünnet ve’l-edeb



el-Gadir fî’l-Kitab ve’s-sünnet ve’l-edeb I
Matbaatü’l-Gari, Necef 1945
el-Gadir fî’l-Kitab ve’s-sünnet ve’l-edeb, Allame Eminî’nin Hz. Peygamber'in Hz. Ali’nin velayetini ilan eden Gadir-i Hum hutbesini incelediği ansiklopedik eseridir. O, bu eserinde Gadir-i Hum hadisini, tefsir, hadis, tarih, fıkıh, usul, kelam ve edebiyat disiplinlerinin yöntemlerini esas alarak incelemiştir. 

11 ciltten oluşan (Farsça tercümesi 22 cilt halinde yayımlanmıştır) bu kitabı hazırlamak için 40 yıl çalışan Allame Eminî, kaynak toplamak amacıyla, İran’ın farklı şehirlerine yolculuklar yapmış; Mısır ve Suriye gibi Arap ülkelerindeki kütüphanelerin yanı sıra Hindistan ve Türkiye’deki önemli kütüphaneleri de ziyaret etmiştir. Bu amaçla 1387/1967 yılında Türkiye’ye de seyahat eden Allame Eminî, bir ay boyunca İstanbul ve Bursa’daki yazma eser kütüphanelerinde çalışmıştır. 

Allame Eminî, kendi ifadesine göre, el-Gadir’i yazarken on bin matbu ve yazma eseri dikkatle mütalaa edip notlar almış, yüz bine yakın risaleyi incelemiştir. Gittiği yerlerde seçtiği konularda dersler de veren Allame Eminî, bu ders notlarının bir kısmını yayımlamıştır. Söz gelimi 1964 yılında Suriye’de verdiği dersleri “Siretuna ve sünnetuna: sîretu Nebiyyina ve sünnetihi” adıyla Tahran’da yayımlamıştır (1386/1966).

el-Gadir’in ilk dokuz cildi, 1364-1371/1945-1952 yılları arasında Necef’te yayımlanmıştır. On bir ciltten oluşan yeni baskısı ise ilk defa 1372/1953 yılında Beyrut’ta yayımlanmıştır. 

el-Gadir fi’l-Kitab ve’s-Sünnet ve’l-edeb’in kısaca muhtevası: 

Cilt I
Tarihte Gadir’in (coğrafî) önemi
Gadir Hadisesi 
Gadir hadisine gösterilen teveccüh
Gadir hadisinin sahabî ravileri (120 sahabî)
Gadir hadisinin tabiînden olan ravileri (84 ravi)
Gadir hadisinin hadis imamı ve hadis hafızı ravileri (hicrî II-XIV. yüzyılarda yaşamış 360 ravi)
Gadir hadisi hakkında kitabı olan Sünnî ve Şiî müellifler (26 müellif)
Şura Gününde Gadir hadisi üzerine yapılan tartışmalar ve hadisin delil olarak kullanılması
Osman döneminde Gadir hadisi üzerine yapılan tartışmalar ve hadisin delil olarak kullanılması
Rehbe Gününde Gadir hadisi üzerine yapılan tartışmalar ve hadisin delil olarak kullanılması
Hz. Ali’nin Rehbe gününde Gadir hadisini 24 sahabînin bulunduğu mecliste delil göstermesi
Hz. Ali’nin Cemel Günü’nde Talha’ya karşı Gadir hadisini delil göstermesi
Hz. Ali’nin Sıffin Günü’nde Gadir hadisini delil göstermesi
Hz. Fatıma’nın Gadir hadisini delil göstermesi
Hz. Hasan’ın Gadir hadisini delil göstermesi
Hz. Hüseyin’in Gadir hadisini delil göstermesi
Abdullah b. Cafer’in Muâviye’ye karşı Gadir hadisini delil göstermesi
Kur’ân’da Gadir
Masum İmamların sünnetinde Gadir Bayramı
Gadir hadisini anlamı ve bu konudaki tartışmalar
Gadir hadisinin isnadındaki rical hakkında

Cilt II
Gadir hakkında şiir (Gadiriyye) söyleyen şairler: biyografileri ve şiirleri (hicrî I.-III. yüzyıllar)

Cilt III

Gadir hakkında şiir (Gadiriyye) söyleyen şairler: biyografileri ve şiirleri (hicrî III.-IV. yüzyıllar)

Cilt IV
Gadir hakkında şiir (Gadiriyye) söyleyen şairler: biyografileri ve şiirleri (hicrî IV.-VI. yüzyıllar)

Cilt VI
Gadir hakkında şiir (Gadiriyye) söyleyen şairler: biyografileri ve şiirleri (hicrî VIII. yüzyıl)

Cilt VII-X
Gadir hakkında şiir (Gadiriyye) söyleyen şairler: biyografileri ve şiirleri (hicrî IX. yüzyıl)

Cilt XI
Gadir hakkında şiir (Gadiriyye) söyleyen şairler: biyografileri ve şiirleri (hicrî IX.-XI. yüzyıllar)

II. ciltten XI. cilde kadar yüzün üzerinde şairin biyografileri ve şiirleri nakledilmiş, şiirlerin içeriği ve şiir hakkındaki tartışmalar incelenmiştir.


Allame Eminî el-Gadir için kaynak toplamaya gittiği ülkelerde 
konuşmalar yapardı
Hindistan
Arapçasını Ali Asker Horasanî’nin hazırladığı el-Gadir’den seçme metinler Türkçeye tercüme edilmiştir: Allame Eminî, Gadir-i Hum (Özetle el-Gadir), özetleyen: Ali Asker Horasanî, çev. Seyyid Ali Hüseynî, Kum 1998.

Ertuğrul Ertekin
___________________
kaynak: Hamid Algar, “Amini, Shaikh Abd al-Hosayn”, Iranica; Allame Eminî'nin talebesi Muhakkık Tabatabaî adına açılan internet sitesinde yer alan biyografisini buradan okuyabilirsiniz.