Lesley Hazleton, Peygamberden Sonra: Sünnî-Şiî
Bölünmesinin Epik Hikâyesi, çev. Enver Günsel, İstanbul 2013, 223 s.
Ortadoğu gazetecisi olan Lesley Hazleton’un İslâm
tarihinin Hz. Peygamber sonrası dönemini destan tadında anlatan Peygamberden
Sonra başlıklı kitabı, Taberî’nin (ö. 310/923) Tarih’indeki rivayetler üzerine
kurulmuştur. Kitap Sünnî-Şiî ayrışmasına odaklandığından ele aldığı tarih
dilimi, Hz. Peygamber’in 10/632 yılındaki vefatından Hz. Hüseyin’in Kerbela’da
şehid olduğu 61/680 yılı arasındaki dönemdir. Buna göre kitap üç bölümden
oluşur: “Hz. Muhammed (s)”, “Hz. Ali” ve “Hz. Hüseyin”. Bununla birlikte
Hazleton kitabında, bu dönemde yaşanan hadiselerin günümüzdeki etkisine
göndermeler yapmaktadır.
Şiîlik araştırmaları sahasındaki çalışmalarıyla tanınan, Hz.
Peygamber sonrası yaşanan hilafet-imamet tartışmalarını The Succession of
Muhammed adlı kitabında büyük bir dikkatle inceleyen Wilfred Madelung
araştırmasını paylaşarak kitaba katkıda bulunmuş, kitabın son halini okuduktan
sonra şu değerlendirmeyi yapmıştır:
“Hazleton hikâyeyi büyük empatiyle anlatarak, Sünnî-Şiî
bölünmesinin gerçek epik karakterini başarıyla ortaya koyuyor. Batılı okurlar
genelde bu kitabı okuduktan sonra İslâm’da ilk Şiîliğin derinliğini ve gücünü
ve Kerbela’da neler olduğunu yeni bir saygıyla anlayacak.”
Hazleton kitabı yazmaya Âşurâ gününe rastlayan 4 Mart
2004 tarihinde Kerbela’da şahit olduğu Aşura töreninden sonra karar vermiştir.
Bu tarih, Saddam iktidarından sonra Kerbela’ya akın eden Şiîlerin, el-Kaide
tarafından düzenlenen saldırıda onlarca şehid verdiği tarihtir. Bu saldırıda Kerbela’da
art arda altı patlama meydana gelmiş, patlamalarda en az 112 kişi şehid
olmuştu.* Hazleton gazeteci olarak bulunduğu Kerbela’da bu katliama şahit
olmuştur.
Avrupa’da geniş bir okur kitlesine ulaşan ve ilgi
uyandıran kitabın Türkçe çevirisinin yetersiz olduğu kanaatindeyiz; çeviri
İslâm tarihinde uzmanlaşmış bir redaktörün tashihine muhtaçtır.
Kitap ve yazar hakkında buradan bilgi alabilirsiniz.
Ertuğrul Ertekin